در ذهن شما ممکن است سوالات فراوانی در مورد شرایط اقامت دائم آلمان وجود داشته باشد. سردرگمیهای زیادی در این زمینه وجود دارد، اما در اینجا تمامی پرسشهای شما را جواب میدهیم. از انواع اقامت در آلمان و شرایط لازم برای درخواست اقامت گرفته تا هزینهها، مدارک مورد نیاز و تمدید اقامت آلمان، همگی مورد بررسی قرار میگیرند.
قبل از ادامه متن، اگر به هر دلیلی وقت کافی برای مطالعه این مقاله را ندارید یا از حوصله شما خارج است و به مشاوره نیاز دارید، توصیه میشود فرم ارزیابی مهاجرت را پر کنید تا یک مشاور ماهر شما را راهنمایی کند.
اطلاعات آماری نشان میدهد که انتخاب اول بسیاری از ایرانیها برای مهاجرت به اروپا، آلمان است. و این واقعیتی است که در گفتگوهای روزانه میان اعضای خانواده، آشنایان، دوستان و ….می شنویم که بسیاری از افراد به دنبال اقامت دائم در آلمان هستند یا این راه را قبول کردهاند.
بر اساس آمار درخواستهای مرتبط با دریافت اقامت دائم در آلمان در چند سال اخیر به نسبت گذشته ۳ تا ۴ برابر افزایش یافته است. تعداد ایرانیانی که در آلمان زندگی می کنند از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۲۰ یعنی طی دو دهه حدود ۵۰ درصد و به شدت افزایش یافته است. این افزایش نمایانگر میزان بالای مهاجرت ایرانیان به این کشور میباشد.
انواع اقامت در آلمان
به هر دلیلی که به آلمان مهاجرت یا سفر نمایید، حتماً باید مجوز اقامت (Residence Permit) را به دست آورید. این مجوزها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- اقامت موقت یا Temporary Residence Permit (به آلمانی: Aufenthaltserlaubnis)
- اقامت دائم یا Permanent Residence Permit یا Settlement Permit (به آلمانی: Niederlassungserlaubnis)
اقامت موقت به عنوان گام اولیه برای مهاجرت و ورود به آلمان اعطا میشود. پس از گذشت یک مدت زمان مشخص و برآورد شرایط اقامت دائم آلمان، این اقامت به یک اقامت دائمی تبدیل میشود. در ادامه، به توضیحات مختصری از هر یک از این اقامتها میپردازیم:
اقامت موقت آلمان (Temporary Residence Permit)
با توجه به هدفی که از سفر یا مهاجرت به آلمان دارید، اقامت موقت به شما اعطا میشود تا بتوانید وارد این کشور شوید. این نوع اقامت میتواند به صورت ویزا، بلوکارت یا مجوز انتخاب شود. به عبارت دیگر، اگر قصد دارید برای تحصیل، کار یا پناهندگی به آلمان بروید، Temporary Residence Permit یا اقامت موقت میتواند گزینهای مناسب برای شما باشد و به عنوان مرحلهای اساسی در راه به دست آوردن اقامت دائم در آلمان محسوب میشود.
مدت زمان مجاز اقامت و هدف شما در درخواست اقامت تعیین کنندهای میباشد و شما موظف به رعایت محدودیتهای مربوط به هر نوع اقامت هستید. به عنوان مثال، در صورتی که اقامت تحصیلی دریافت کنید، حق انجام هرگونه کار غیر دانشجویی را ندارید.
تا پایان سال ۲۰۱۹، تعداد حدود ۵۸ هزار ایرانی در آلمان دارای مجوز اقامت موقت بودند. اکثریت این اقامتها به دلایل مرتبط با پناهندگی و حقوق بشر درخواست شده بودند.
در سال ۲۰۱۹، بیشترین تعداد مجوزهای اقامت مربوط به ویزای بشردوستانه و پناهندگی بوده است، و پس از آن با اختلاف قابل توجه، دلایل خانوادگی، تحصیلی و شغلی نیز در این لیست جای دارند. هرچند آمار جدیدتری در دسترس نیست، اما پیشبینی میشود که در سه سال اخیر، تعداد ایرانیان مقیم آلمان به روندی افزایشی دست یافته است.
اقامت دائم آلمان (Settlement Permit)
با دریافت اقامت دائم آلمان، امکان زندگی به صورت دائم در این کشور به شما داده میشود. این مجوز به شما حق انجام کار، تحصیل، مسافرتهای خارجی، انتخاب مکان اقامت و بسیاری از امکانات دیگر را میآورد.
شرایط اقامت دائم آلمان
شرایط اخذ اقامت دائم آلمان به شرح زیر میباشد:
- داشتن اقامت موقت آلمان به مدت حداقل ۵ سال.
- برای افرادی که با شهروند آلمانی ازدواج کردهاند، داشتن ۳ سال سابقه اقامت موقت آلمان.
- توانایی تامین مایحتاج زندگی برای خود و خانواده.
- داشتن دانش زبان آلمانی و ارائه مدرک سطح B۱
- پرداخت حداقل ۶۰ ماه بیمۀ بازنشستگی در آلمان.
- داشتن مسکن و محلی مناسب برای زندگی خود و خانواده (استاندارد مسکن و متراژ به ایالت محل زندگی وابسته است).
- گذراندن دوره آموزشی ادغام با جامعه آلمان یا Integration Course که شامل آموزش زبان و فرهنگ آلمانی است.
- عدم داشتن سابقه کیفری و جرم در آلمان و اتحادیه اروپا.
اگر شما تمامی شرایط فوق را دارا باشید، مجوز اقامت دائم یا Settlement Permit به شما اختصاص خواهد یافت.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که نیروی ماهر و متخصص هستند
در صورتی که بهعنوان یک نیروی متخصص یا محقق به آلمان مهاجرت کردهاید، امکان اخذ اقامت دائم پس از گذشت ۴ سال برای شما وجود دارد. شرایط مورد نیاز به منظور دستیابی به این هدف به شرح زیر است:
- مشغول به کار بوده باشید.
- حداقل ۴۸ ماه بیمۀ بازنشستگی در آلمان پرداخت کرده باشید.
- داشتن دانش و مدرک زبان آلمانی در سطح B۱.
- داشتن مجوز کار (Work Permit).
البته باید به یاد داشت که برخی شرایط عمومی هم باید برآورده شوند، از جمله داشتن مسکن برای زندگی، توانایی تأمین هزینههای زندگی، عدم داشتن سابقه کیفری، و شرکت در آزمون Integration Course.
موارد فوق، معیارهای عمومی برای اقامت دائم در آلمان را شامل میشوند. برخی افراد ممکن است در برخی از گزینهها شرایطی سبکتر برای اخذ مجوز اقامت دائم داشته باشند که در زیر به بررسی آنها میپردازیم:
شرایط اقامت دائم آلمان برای پناهندگان
پناهندگی در آلمان در انواع مختلف خود را طی میکند و شرایط اقامت برای هر دسته از پناهندگان متفاوت است. در ادامه، مهمترین شرایط عمومی برای کسب اقامت دائم در آلمان برای پناهندگان را ارائه میدهیم:
- اقامت موقت در آلمان بهمدت ۳ تا ۵ سال.
- داشتن دانش و مدرک زبان از حداقل سطح B۱ تا C۱ بسته به شرایط
- توانایی تأمین هزینههای زندگی.
- مسکن مناسب برای زندگی.
- عدم داشتن سابقۀ کیفری در آلمان.
شرایط اقامت دائم آلمان پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه یا اوسبیلدونگ
شرایط اخذ اقامت دائم آلمان پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه یا اگر دوره ی آوسبیلدونگ را در آلمان گذرانده اید:
اگر شما در آلمان دوره تحصیلی خود را به پایان رسانده یا دورههای آوسبیلدونگ یا حرفهای را گذراندهاید، امکان اخذ اقامت آلمان پس از گذشت ۲ سال برای شما وجود دارد. مهمترین شرایط مورد نیاز برای شما به شرح زیر است:
- داشتن دانش و مدرک زبان به سطح B۱.
- پرداخت حداقل ۲۴ ماه بیمۀ بازنشستگی.
- اشتغال با قرارداد رسمی.
حتما به یاد داشته باشید که علاوه بر این شرایط، موارد عمومی همچون داشتن مسکن، حاصل کردن اجازه کار، توانایی تأمین هزینههای زندگی، و عدم داشتن سوءپیشینه نیز باید برای شما صدق کند.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که بلو کارت آلمان را دریافت کرده اند
اگر شما برای اقامت و زندگی در آلمان، بلوکارت اروپا دارید، بعد از ۳۳ ماه اقامت در آلمان و با داشتن شرایط زیر میتوانید درخواست اقامت دائم کنید:
- پرداخت بیمۀ بازنشستگی بهمدت ۳۳ ماه.
- داشتن دانش و مدرک زبان آلمانی در سطح A۱.
- اشتغال به کار با قرارداد رسمی.
در صورتی که مدرک زبان آلمانی در سطح B۱ زبان آلمانی داشته باشید ، میتوانید بعد از ۲۱ ماه اقامت دائم را برای خود تصویب کنید. به همین ترتیب، شرایط عمومی نیز باید برای شما صدق کنند، از جمله داشتن مسکن، توانایی تامین مالی، ورک پرمیت، و عدم داشتن سوءپیشینه. برای اطلاعات بیشتر، میتوانید مطلب بلوکارت آلمان را مشاهده نمایید.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که شغلی دولتی در آلمان دارند
کارمندان و نیروهای سازمانها یا ارگانهای دولتی در آلمان میتوانند بعد از ۳۳ ماه درخواست اقامت آلمان دهند. در این روش، شرط پرداخت بیمۀ بازنشستگی وجود ندارد و افراد واجد شرایط فقط باید شروط عمومی زیر را داشته باشند:
- داشتن دانش و مدرک زبان آلمانی در سطح B۱
- توانایی تامین مایحتاج زندگی برای خود و خانواده(تمکن مالی)
- داشتن مسکن و محل مناسب برای زندگی
- گذراندن دورۀ آموزشی ادغام (Integration Course)
- عدم داشتن سابقۀ کیفری
- داشتن ورک پرمیت یا اجازه ی کار در آلمان.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که ویزای خود اشتغالی آلمان دارند
اگر بهعنوان صاحب یک کسبوکار و با ویزای خود اشتغالی به آلمان مهاجرت کردهاید، بعد از ۳ سال میتوانید برای اقامت دائم در آلمان درخواست دهید. سایر شرایط برای شما به شرح زیر است:
- پرداخت بیمۀ بازنشستگی.
- پرداخت بیمۀ سلامت.
- داشتن تمکن مالی.
- عدم داشتن سابقۀ کیفری.
در نهایت، با داشتن این شرایط، کارت اقامت دائم آلمان برای شما صادر میشود و شما میتوانید بدون محدودیت در این کشور اقامت دائم داشته باشید.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که اعضای خانواده شان تابعیت آلمان دارند
اگر یکی از اعضای خانواده شما تابعیت آلمان دارد، میتوانید بعد از ۳ سال زندگی و اقامت موقت در این کشور، درخواست اقامت دائم دهید. بقیۀ شرایط برای شما به شرح زیر است:
- اثباتکردن زندگی با فرد دارای تابعیت آلمان.
- داشتن دانش و مدرک زبان آلمانی در سطح B۱.
- پرداخت ۶۰ ماه بیمۀ بازنشستگی.
- توانایی تأمین هزینههای زندگی.
- داشتن اجازۀ کار (ورک پرمیت).
- عدم داشتن سابقۀ کیفری.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که پارتنر یا همسر آلمانی دارند
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که پارتنر یا همسر آلمانی دارند:
اگر با یک فردی که اقامت دائم آلمان را دارد، ازدواج کردهاید یا میخواهید ازدواج کنید، به شما هم اقامت دائم داده خواهد شد. شرایط برای شما به شرح زیر است:
- دانش زبان آلمان در سطح B۱
- توانایی تامین مخارج یا تمکن مالی (درآمد و سرمایۀ شما و همسرتان رویهمرفته محاسبه میشود).
- محلی برای زندگی داشته باشید.
- اجازۀ کار (ورک پرمیت) داشته باشید.
- دورۀ آموزشی Integration Course را بگذرانید.
- سابقۀ کیفری نداشته باشید.
شرایط اقامت دائم آلمان برای کسانی که پدر یا مادرشان در آلمان زندگی می کنند ( فرزند اشخاصی که تابعیت آلمان را ندارند و در آلمان زندگی میکنند) :
فرزندان افرادی که در آلمان زندگی میکنند ولی هنوز تابعیت این کشور را ندارند، اگر قبل از سن ۱۶ سالگی بهمدت ۵ سال در آلمان زندگی کنند، اقامت میگیرند. با رسیدن به سن ۱۸ سالگی، شرایط زیر را هم باید داشته باشند:
- دانش زبان آلمانی در سطح B۱.
- توانایی تامین هزینهها (مگر اینکه در حال تحصیل یا گذراندن دورۀ آوسبیلدونگ باشند).
- نداشتن سوءپیشینه.
حالا که شرایط اقامت دائم در آلمان برای انواع گروهها را بررسی کردیم، اگر نیاز به مشاوره دارید، میتوانید فرم ارزیابی زیر را پر کنید تا تیم مشاوران زهیر ویزا با شما تماس بگیرند.
بهترین روش های دریافت اقامت دائم آلمان
هزینه های صدور ویزا و مجوز اقامت دائم آلمان
در این مقاله سعی کردیم تا به همراه راههای اقامت، هزینهها و مدارک مورد نیاز برای اخذ اقامت در آلمان نیز مورد بررسی قرار بگیرند اطلاعات بیشتر در این زمینه را در زیر، مربوط به هزینهها و مدارک بررسی کنید.
هزینههای گرفتن اقامت آلمان | |
صدور ویزا | ۸۵ یورو |
مجوز اقامت کوتاهمدت | ۸۵ یورو |
صدور اقامت بلند مدت اروپا | ۸۵ یورو |
صدور Blue Card | ۱۰۰ یورو |
مجوز اقامت دائم | ۱۱۳ یورو |
مجوز اقامت دائم (خوداشتغالی) | ۱۲۴ یورو |
مجوز اقامت دائم (نیروهای متخصص) | ۱۴۷ یورو |
مجوز شهروندی آلمان | ۲۵۵ یورو + ۵۱ یورو برای هر فرزند |
مدارک لازم برای دریافت اقامت دائم آلمان یا تمدید آن
یکی از نکات مهم در فرآیند مهاجرت به آلمان، هزینههای مختلفی است که ممکن است در طول مراحل مختلف پیش آید. در اینجا، ما تنها روی موارد اصلی تمرکز کردهایم. برای مطالعه جزئیات بیشتر در مورد این هزینهها و مراحل مهاجرت، به منابع اصلی مراجعه فرمایید.
مدارک مورد نیاز برای گرفتن اقامت دائم آلمان نیز با مدارک مورد نیاز برای ویزا و مهاجرت متفاوت است. وقتی به دنبال اقامت دائم هستید، یعنی شما یک سابقه اقامت و زندگی در آلمان دارید. برای اخذ اقامت دائم، مدارک زیر معمولاً مورد نیاز هستند:
- کپی پاسپورت
- تاییدیه از کارفرمای آلمانی مبنی بر اینکه در حال حاضر مشغول به کار هستید یا نامه اشتغال به کار (حداکثر ۱۴ روز قبل از تقدیم درخواست اقامت صادر شده باشد)
- مدرک بیمه سلامت
- کپی قرارداد کاری در آلمان با حداقل ۶ ماه دریافت حقوق
- فیش حقوقی آخرین دوره ی ۶ ماهه
- فیش مفاصا حساب از Finanzamt یا اداره مالیات برای افرادی که بصورت خود اشتغالی در آلمان کار می کنند.(خویش فرمایان، فریلنسر ها و …)
- آخرین سند پرداخت مالیات (اگر کسب و کاری در آلمان دارید)
- کپی قرارداد اجاره یا سند مسکن
- کپی مدرک زبان آلمانی
- فیش پرداختی آخرین بیمه بازنشستگی یا مدرک مربوطه
- اگر کمک هزینه برای والدین یا فرزندان خود (Kindergeld, Elterngeld) دریافت میکنید، نامه تائیدیه آن
- برگه ثبت آدرس و مشخصات (polizeiliche Anmeldung)
لطفاً توجه داشته باشید که این لیست ممکن است در موارد خاص و تغییرات قانونی تغییر کند. به متخصصین زهیر ویزا در زمینه مهاجرت مراجعه کرده و جزئیات را بررسی نمایید.
قانون جدید اقامت دائم آلمان
قانون جدید اقامت دائم آلمان:
در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳، قانون جدید اقامت دائم در آلمان به تصویب رسید که اهمیت بزرگی در مسیر مهاجرت به این کشور دارد. بر اساس این قانون، افرادی که به مدت ۵ سال در آلمان ساکن بوده و هیچ گونه جرم جدی ای مرتکب نشده اند، میتوانند اقامت دائم دریافت کنند. این تغییرات به ویژه برای جوانانی که ۲۷ سال یا جوانتر هستند، اهمیت دارد. آنها میتوانند پس از سه سال اقامت معمولی به جای چهار سال، اقامت دائم دریافت نمایند. این اقامت دائم نیز در مورد پناهندگان و کارگران ماهری که با جاب آفر به آلمان آمدهاند، اعمال میشود.
با اجرای این قانون، افراد میتوانند ابتدا برای یک سال اجازه اقامت در آلمان را درخواست و دریافت کنند. در این مدت، فرصت دارند تا تمامی شرایط لازم برای دریافت اقامت دائم را فراهم نمایند. این شرایط شامل داشتن شغل معتبر، تأمین مالی کافی برای زندگی آزادانه در ایالت مورد نظر، تسلط به زبان آلمانی و سایر موارد مهم میشود. این تغییرات به پناهندگان نیز اجازه میدهد تا شرایط لازم را برای اقامت دائم خود در آلمان ایجاد کنند.
همچنین، افرادی که با جاب آفر به آلمان مهاجرت کردهاند، میتوانند به طور مستقیم اعضای خانوادهشان را به آلمان بیاورند، بدون اینکه اعضای خانواده ملزم به داشتن گواهی دانش زبان آلمانی باشند. این تغییرات مهاجرت و ادغام اعضای خانواده را در جامعه آلمانی سادهتر و دوستانهتر میکند. از این پس، مهاجران و پناهندگان میتوانند با اطمینان به آینده روشنتری در آلمان نگاه کنند.
آیا اقامت دائم ممکن است باطل شود؟
بله تحت شرایط زیر ممکن است اقامت دائم باطل شود:
- در صورتی که به شما مجوز اقامت (به صورت دائمی یا موقت) اعطا شده باشد، اگر شما بیش از شش ماه خارج از کشور زندگی نمایید یا به یک کشور دیگر مهاجرت کنید، مطابق ماده ۵۱ از قانون اقامت، مجوز اقامت دائمی خود را از دست خواهید داد. این مقرره برای افرادی که پاسپورت آبی پناهندگی دارند اعمال نمیشود.
- در صورت ارائه اطلاعات نادرست و غیر واقعی به اداره مهاجرت، اگر موضوع به دروغ اظهار شود، مجوز اقامت شما باطل خواهد شد.
- در صورتی که دولت آلمان شما را به عنوان یک تهدید برای امنیت و نظم عمومی ببیند، ممکن است از کشور اخراج شوید. در این حالت، حق اقامت دائمی یا موقت شما نیز سلب خواهد شد.
شرایط تمدید اقامت دائم آلمان
تمدید اقامت در آلمان امری پیچیده و حیاتی است که بستگی به نوع ویزا، نوع اقامت و شرایط شما دارد. ممکن است برخی از اقامتها به راحتی تمدید شوند، در حالی که برخی دیگر قابلیت تمدید ندارند و در مواردی تمدید آنها با چالشهای خاصی همراه است.
بیایید نگاهی به چند مثال داشته باشیم: اگر با ویزای جستجوی کار آلمان (Jobseeker visa) به این کشور رفتهاید، اقامت شما نهایتاً تا ۶ ماه معتبر است و این نوع ویزا قابلیت تمدید ندارد. اما اگر در یافتن کار به موفقیت دست پیدا کنید، میتوانید وضعیت اقامتتان را به اقامت کاری تغییر دهید. در غیر این صورت، باید به کشور مبدا بازگردید.
همچنین، فرض کنید در حال تحصیل در آلمان هستید و مدت اقامت تحصیلی شما به پایان رسیده است. در این صورت نیز ممکن است اقامت تحصیلی خود را با شرایط و مدارک مشخصی تمدید کنید، به شرطی که توانایی اثبات داشته باشید که تحصیل شما نیاز به زمان بیشتری دارد.
بنابراین، با نگاهی به آمارها، متوجه میشویم که حدود ۸۰ هزار شهروند ایرانی، مجوز اقامت آلمان دارند. این اقامتها اکثراً به واسطه روشهای بشردوستانه و تحصیلی و یا پناهندگی به دست آمده اند.
در سیستم اقامت آلمان، دو نوع اقامت متداول وجود دارد: اقامت موقت و اقامت دائم. اقامت موقت اکثراً بهوسیله ویزاها و مجوزهای موقت مهاجرت اخذ میشود. اما برای داشتن اقامت دائم در آلمان، شما باید حداقل ۵ سال سابقه زندگی در این کشور را داشته باشید، دانش زبان آلمانی را در سطح B۲ دارا باشید و حداقل ۶۰ ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشید. البته، برای برخی گروهها شرایط ممکن است سادهتر باشد که در مقاله مورد بررسی قرار گرفتهاند.